Bánh trôi – Bánh chay & Tết Hàn thực xa nhà
Sáng sớm vào Facebook, thấy có tin nhắn của chị, hỏi em làm bánh trôi chay chưa, mai là Tết Hàn thực đấy. Thấy sao mà thời gian trôi nhanh thế, vừa mới hôm qua còn về nhà, chuẩn bị măng, cuốn nem, xào bóng với mẹ, thấm thoắt đã tháng 3 rồi. Rồi thì chớp mắt cái nữa là tháng 5 với rượu nếp và hoa quả, tháng 8 với bánh dẻo bánh nướng…. Năm nay bận quá, quên cả ngày tháng, nhưng may mà vẫn còn kịp, chiều đi làm về chắc chạy ra chợ mua ít bột, mai sẽ vẫn là Tết ;)
Bánh trôi …
..và bánh chay :)
Bánh trong ảnh là bánh làm từ năm ngoái, hoặc năm trước nữa, không nhớ chính xác nhưng mà lâu lắm rùi, từ cái hồi còn dùng máy PnS, cho nên ảnh rất là “khác lạ” :P Bánh trôi bánh chay làm không khó, công thức nếu các bạn Google sẽ thấy rất nhiều. Công thức trong bài này của mình là dành cho các bạn du học sinh, và những bạn nào cũng không có đầy đủ “cơ sở vật chất”, không có bột nếp xay từ gạo mới, không có cối giã đậu xanh,… chỉ có tấm lòng hướng về quê nhà trong một ngày Tết đặc biệt :)
Nguyên liệu
- 200gram Bột nếp (glutinous rice flour/ sticky rice flour)
- Đường làm bánh trôi (khoảng 12-14 viên nhỏ) hoặc thay bằng palm sugar (miếng to về cắt nhỏ làm nhân bánh trôi)
- 30gram đậu xanh đã cà vỏ (mung bean, yellow bean)
- Vừng trắng (white sesame)
- Nước cốt dừa, dừa nạo sợi nhỏ (không bắt buộc)
- Bột năng/ bột đao (tapioca starch) hoặc bột sắn
Ghi chú:
- Bột nếp ở nhà thì thường là chọn nếp ngon, ngâm nước qua đêm rồi xóc với tí muối, mang đi xay. Bên này chắc là rất rất khó để có loại bột tươi ngon như vậy nên mình dùng bột khô thôi. Bột này mình thấy chợ châu Á thường là có nhiều, và theo kinh nghiệm của mình thì bột nếp Vĩnh Thuận làm ngon nhất, highly recommend cả nhà nhé. Nếu dùng bột nếp loại khác thì có thể pha thêm chút bột tẻ (rice flour) theo tỉ lệ 9 bột nếp: 1 bột gạo tẻ, bánh sẽ bớt dính và cứng cáp, đứng bánh hơn.
- Đường nếu tìm được loại đường làm bánh trôi, đã cắt viên là tốt nhất. Nếu không thì thay bằng đường thốt nốt (palm sugar), hoặc dùng đường mía (brown sugar). Nếu không có dạng viên thì có thể dùng đường xay dạng hạt, nhưng có dạng viên thì sẽ giống bánh trôi hơn.
- Định lượng ở trên làm được 1 bát bánh chay và 1 đĩa bánh trôi nhỏ, nhiều hơn thì cả nhà nhân lên nhé
Cách làm
1. Cho bột vào bát to, cho 1 cốc nước vào lò vi sóng quay khoảng 30s-45s cho nước ấm. Từ từ đổ nước vào bát bột, lấy đũa khuấy rồi dùng tay nhào đều. Làm sao cho khối bột dẻo quánh, cầm chắc tay, không bị quá nhão và không bị quá khô. Mô tả cảm quan thì sẽ hơi giống đất nặn của các bé. Bột quá khô thì cầm vào sẽ có cảm giác còn hạt bột bên trong khối bột. Quá nhão thì sẽ có cảm giác hơi ướt, sau này luộc bánh sẽ dễ bị nát và khó đứng bánh.
Mình không có định lượng nước cụ thể vì tùy loại bột và tùy xem là bột cũ hay bột mới mà độ chịu nước sẽ khác nhau. Nhưng để nhận ra bột đạt cũng không khó lắm đâu. Các bạn cho nước vào từ từ, ít một thì sẽ dễ điều chỉnh hơn.
Bột nhào xong thì lấy nilon gói thức ăn bọc kín cho khỏi bị khô. Tiếp theo đi chuẩn bị hai loại nhân và vừng rắc mặt bánh.
2. Nhân bánh chay: Đậu xanh có thể ngâm với nước ấm trước khoảng 2-3 tiếng hoặc 1 đêm. Cho đậu xanh vào nồi, đổ nước xâm xấp, để lửa vừa. Sau khi nước sôi được một lúc thì hạ lửa, cho đường và chút xíu muối, nêm sao cho vừa ngọt, đun tiếp đến khi cạn nước. Vừa đun vừa lấy cái thìa hoặc muôi lớn (mình dùng muôi múc canh), nghiền và đánh đậu xanh cho nhuyễn và tơi. Nếu nước cạn quá nhanh mà đậu xanh chưa chín mềm & chưa nhuyễn thì cho thêm nước.
Đoạn này nghe có vẻ hơi mất thời gian, nhưng đậu ngâm mềm trước thì nghiền cũng nhanh thôi, bạn nào có máy xay hoặc cối giã thì tốt hơn nhiều. Đậu xanh sau khi chín và nghiền nhuyễn thì nắm lại thành từng nắm nhỏ cỡ quả trứng chim cút. Nên nắm đậu lúc đậu còn ấm nóng, đậu kết dính sẽ tốt hơn. Có thể trộn thêm dừa nạo vào trong nhân, tùy thích.
Nhân bánh trôi: Đường làm nhân bánh trôi cắt thành miếng nhỏ.
Vừng rắc mặt bánh: Rang chín khoảng 2-3 thìa vừng trắng, để riêng ra bát.
3. Nặn bánh. Chia khối bột ra làm nhiều phần nhỏ đều nhau & vừa với lượng nhân đã chuẩn bị. Ấn dẹt từng khối bột, đặt nhân vào giữa và gói lại, vo tròn. Cố gắng vo sao cho khít, đừng để không khí lọt vào bên trong nhân, khi đun bánh sẽ dễ bị vỡ.
Bánh chay chờ luộc
4. Chuẩn bị 2 nồi nước lạnh, 1 nồi đặt lên bếp. 1 nồi để bên cạnh bếp. Đợi nước sôi thì thả bánh vào luộc, sau khi bánh nổi lên đợi thêm khoảng 2-3 phút (hoặc chờ bánh nổi lần thứ 2) thì vớt ra, nhân đường sẽ “chảy” và bánh sẽ ngon hơn, thả vào nồi nước lạnh để bánh không bị dính khi sắp trên đĩa.
5. Trình bày:
– Bánh trôi vớt ra, sắp trên đĩa. Dùng đầu ngón tay sạch, hoặc phần mu của 1 chiếc thìa nhỏ, nhúng sơ qua nước, chấm vào vừng rồi chấm lên bánh. Cách này sẽ giúp vừng “tâp trung” trên từng chiếc bánh, nhìn sẽ đẹp hơn là rắc vừng bằng tay lên cả đĩa (theo quan điểm của mình :D).
Bánh trôi rắc vừng đen – nhưng mà hơi ít vừng :P
– Bánh chay thì thường là đặt 2 hoặc 3 viên trong một bát. Dùng 1 chiếc thìa nhỏ, hoặc ngón tay sạch, ấn nhẹ lên bánh để bánh dẹp và hơi lõm như trong hình. Rắc vừng. Quấy loãng bột năng/bột đao hoặc bột sắn với chút đường rồi đổ vào bát. Bột sẽ đông lại, tạo thành một lớp “chè” không quá đặc. Trên mặt bát có thể rắc thêm ít vừng, dừa nạo hoặc đậu xanh nguyên hạt đã hấp chín. Có thể thêm nước cốt dừa nếu thích, nhưng ở nhà mình (Hà Nội) thì thường mình thấy chỉ dùng bột sắn thôi, ăn thanh và rất mát.
Chúc cả nhà sẽ có những đĩa bánh ngon miệng cho Tết bánh trôi bánh chay năm nay :)
Sách học làm bánh của Linh Trang
Những bài có thể bạn quan tâm:
24 phản hồi tới Bánh trôi – Bánh chay & Tết Hàn thực xa nhà
Trả lời
Sách “Khi bếp vắng lò”
Sách “Khi bếp vắng lò”
Sách “Nhật ký học làm bánh 2”
Sách “Nhật ký học làm bánh”
Tháng Tư 9, 2016 vào 3:12 chiều #
Làm ơn giúp mình với!!!
Chị mua 2 loại bột nếp khô về dùng nhưng đều có mùi khai. Ban đầu nghĩ chắc lúc khô nó có mùi thế nhưng đung sôi lên chín chắc hết muì. Ai ngờ bột nó vẫn hôi khai, dù bánh vẫn tròn căng, nhân ok.
Bắt bệnh giúp mình với nhé!
Cảm ơn em nhiều!!
Tháng Ba 27, 2016 vào 12:41 chiều #
Chào trang ! Mình có làm thử theo cách của bạn nhưng bánh ểu lắm bạn ạ , bánh mềm quá , mà nhão nữa , mình không biết mình sai công đoạn nào . Trang tư vấn giúp mình nhé , cám ơn Trang !
Tháng Ba 27, 2016 vào 4:28 chiều #
Ở trong bài mình cũng có nói rồi đó bạn. Mỗi loại bột có độ hút nước khác nhau nên người làm cần tự điều chỉnh. Bạn thử xem cách trộn bột trong video bánh rán mặn của mình nhé, bột bánh trôi cũng cần đạt được độ dẻo như bột trong video: http://www.savourydays.com/video-cach-lam-banh-ran-man-bi-quyet-de-banh-ran-khong-no/
Tháng Năm 25, 2015 vào 4:23 chiều #
Chị ơi, cái bột nếp của em nó cứ có mùi chua chua ý, có sao ko ạ? :'(
Tháng Mười Hai 9, 2014 vào 10:17 sáng #
chị ơi! em hay làm bằng bột nếp đóng gói, em thấy có mùi bột hơi khó chịu,em để bột nghỉ 1 thời gian vẫn còn mùi chị ạ. chị có biết làm thế nào để bớt mùi bột đóng gói sẳn không ạ?
Tháng Mười 16, 2014 vào 5:30 chiều #
mọi người ơi, em muốn hỏi 1 chút về phần vỏ với ạ. Phần vỏ bánh nếu em không có lò vi sóng thì làm kiểu gì ạ. Em xem ở trang afamily người ta bảo là nhào bằng tay đến khi hỗn hợp mịn. Vậy có được không ạ?
Em cám ơn mọi người!
Tháng Ba 14, 2014 vào 6:42 sáng #
Ngần kia bột theo công thức của chị thì làm được tầm bao nhiêu đĩa ạ? Bột làm vỏ bánh trôi bánh chay này có cùng loại với bánh rán không hả chị? Vì em ăn có 1 mình thôi, nhưng mà làm ít quá thì cũng không bõ cơn thèm, mà thừa bột không biết làm gì :D Xin lỗi chị nếu em hỏi ngô nghê nhé :”>
Tháng Tư 13, 2013 vào 10:49 sáng #
Chị ơi chị cho em hỏi 1 chút với :( Hôm nay em mua bột và đường về làm thử mà bánh trôi của em nó cứ bị nát nát í, có cái còn bị vỡ nữa (chắc tại em vê chưa kín ạ). Không biết có phải vì em luộc hơi lâu nên nó bị nát hay không nữa (lúc nó nổi em sợ không chín nên để thêm 1 lúc mới vớt ra), nhưng em thích cái đường ở bên trong nó chảy ra í ạ. Thế thì phải làm thế nào ạ :(
Tháng Ba 26, 2014 vào 8:52 sáng #
HI Hoa Mac,
Bạn đừng để lửa to khi luộc, chỉ để lửa trung bình thôi, thả nhẹ nhàng từng viên vào nồi, 1 lần mình luộc khoảng 5-6 viên thì ko thấy tình trạng bị vỡ nữa. Bánh chỉ cần nổi lên là bánh chín, nếu cẩn thận bạn cho luộc thêm khoảng 15-30s rồi vớt ra là ok. Muốn để đường ở bên trong chảy bạn cứ để bánh khoảng 1-2 tiếng là mật sẽ tự chảy ra
Tháng Tư 11, 2013 vào 5:03 chiều #
Bánh trông ngon quá ạ. Hôm nay em cũng làm, nhưng mà bánh chay quên ko ấn một cái thành ra bánh tròn vo:)) Mà chị ơi, chị có cách làm bánh rán ko ạ? Huhu, hôm nay em làm cả bánh rán nhưng mà lúc rán nó nổ hết cả:((
Tháng Tư 11, 2013 vào 9:25 chiều #
Chào Móm, chị có Ct làm bánh rán đấy, ko biết có hợp với em không nhưng chị đã làm nhiều lần mà ko bị nổ bao giờ. Em đọc thử xem có làm được không nhé. Xin phép Trang chị reply nhé:)).Bánh rán ngọt:
Nguyên liệu:
Bột nếp: 400 gr
Bột gạo: 1 thìa cơm.
Bột khoai tây trắng mịn( Kartoffelmehl):1 thìa cơm
Bột khoai tây loại sần mầu vàng ( Kartoffelpurre): 3thìa cơm
Bột nở (Backpulver): 2 gói
Đường : 1/2 bát ăn cơm
Vanille :1gói
Dầu ăn: 2 thìa cơm
Nếu không có bột khoai tây thì có thể dùng củ khoai tây hoặc củ khoai lang luộc lên, nghiền nát ra rồi cho vào cũng được. Áng chừng khoảng 50- 60 gr là đc.
Nhân thì chắc ai cũng biết cách làm , gồm có đỗ xanh đã đồ chín và có dừa sợi trộn vào cùng đường nữa.( mình lười viết lại quá .)
Cách làm:
Lấy khoảng 300 ml nước, cho đường vào đun ấm lên để đường tan, cho tất cả các loại bột vào trộn đều lên, chú ý là bột không được khô quá và cũng không được qúa ướt. Lấy bột vo tròn rồi làm cho bẹt ra, cho nhân vào giữa và túm lại, túm khéo làm sao để không có khộng khí trong chiếc bánhkhi cho nhân vào, lúc rán sẽ rất dễ bị nổ.
Lấy vừng cho vào 1 cái túi nilon, cho bánh đã nặn vàơ túi vừng, lắc vài cái, vừng sẽ dính rất đẹp vào bánh, đem rán ở nhiệt độ vừa phải, dầu không nóng quá và cũng không được nguội qúa, nhớ là dầu phải ngập bánh.
Khi rán, lấy cái vợt đẩy đều bánh rán cho tròn đều, có màu vàng đẹp, chỉ khoảng 10 đến 15 phút là được.
Bánh rán mặn:
Nguyên liệu cũng y vậy, chỉ bỏ bớt đưòng đi, dùng khoảng 2-3 thìa cơm đường, muối 1 thìa cafe muối, cẩn thận hơn nưã thì khi trộn mọi người có thể véo chút bột rồi nếm thử, vì độ mặn nhạt của mỗi người khác nhau. Khi đun nóng nước thì nhớ cho cả đường và muối vào luôn, rồi trộn bột như phần bánh ngọt.
Nhân bánh mặn gồm có thịt xay,miến, nấm hưong hoặc mộc nhĩ tùy thích, hành tây, hạt tiêu xào lên cùng gia vị nêm cho đều.
Tháng Tư 13, 2013 vào 8:37 sáng #
Cảm ơn chị nhiều ạ:D Em sẽ cop về đọc, lần sau sẽ làm thử ạ:P
Tháng Một 20, 2013 vào 10:46 sáng #
http://kivalik.wordpress.com/2013/01/20/banh-chay-banh-mochi-cacao/
Hi chi Trang ơi, đây là bánh chay của em nè, và bánh mochi cacao (em k có lá dứa nên thay vỏ xanh bằng cacao), nhìn hình hơi buồn cười (hehe) vì nó đen thui.
hihi. Cám ơn chị vì 2 công thức tuyệt vời.
P/s: quyển sách sắp ra mắt của chị em ở TPHCM có mua được không ạ?
Tháng Một 21, 2013 vào 5:28 chiều #
Em làm chị lại thèm Mochi rùi :”>
Sách sẽ có trên toàn quốc nha em, TPHCM yên tâm là căhcs chắn mua được :)
Tháng Mười 15, 2012 vào 9:31 sáng #
Trang ơi mình thấy trong công thức có bột năng, vậy nó được cho vào trong giai đoạn nào vậy Trang? Với lại bánh trôi sau khi làm xong mình không ăn hết 1 lần thì bảo quản qua đêm thế nào? Mình tính cho vào tủ lạnh nhưng sơ sẽ bị hiện tượng lại nếp, bánh bị sượng không Trang?
Tháng Mười 15, 2012 vào 6:20 chiều #
Bột năng để quấy phần nước cho bánh chay, không dùng trong bánh bạn ah. Bánh này có lẽ là làm vừa đủ, ăn trong ngày sẽ ngon hơn.
Tháng Một 10, 2013 vào 8:27 sáng #
Trang ơi, khi nấu chè trôi thì mình ngoại mình hay cho gừng giã dập vào ăn rất là thơm và ngon. Trang thử làm xem sao nhé. Mình thì chưa bao giờ làm món này vì thấy có vẻ khó quá hêhhe
Tháng Một 10, 2013 vào 2:33 chiều #
Cảm ơn bạn :) thật ra ở miền Bắc có 2 loại bánh, bánh trôi chay cho tết Hàn Thực thì mình thấy thường chỉ có bột sắn hay bột đao quấy loãng với nước đường, có thể thêm tinh dầu hoa bưởi cho thơm. Còn một loại nữa là bánh trôi tàu, cách làm khá giống bánh chay nhưng phần nước là nước đường Hoa Mai nấu với gừng, để ăn trong ngày lạnh. Mình cũng không biết các gia đình khác thế nào nhưng nhà mình thì hay ăn kiểu như vậy, và dù là loại nào thì đều thấy rất ngon :)
Tháng Ba 25, 2012 vào 9:10 sáng #
Chào chị ạ, em theo dõi trang nấu ăn của chị lâu rùi và vô cùng hâm mộ chị.
Hum nay chị cho em hỏi chút xíu là sao bánh trôi em làm nó nhanh bị khô lắm, để tí xíu thui là ăn vỏ bánh cảm giác bị khô, hơi cứng. Em cũng ko biết tại sao nữa. Chị bắt bệnh dùm em nhé. Cám ơn chị^^
Tháng Ba 25, 2012 vào 11:16 sáng #
không biết em đang ở đâu, vì những nơi mà độ ẩm không khí thấp cũng có thể làm bánh khô nhanh, em lấy nilon bọc đĩa bánh hoặc cho bánh vào cái túi, buộc chặt lại để giữ ẩm nhé
Tháng Ba 26, 2012 vào 3:50 sáng #
Em ở vn chị ạ, mà em cám ơn chị vì câu trả lời nhé^^
Tháng Ba 24, 2012 vào 8:10 sáng #
Woa :x Nhìn bánh chị làm đẹp quá :D Chúc chị có một ngày Tết Hàn Thực thật vui!
Tháng Ba 24, 2012 vào 5:47 chiều #
Cảm ơn em, Tết Hàn thực của em thế nào? :)
Tháng Ba 25, 2012 vào 2:03 chiều #
Dạ :D Nhà em cũng làm bánh nhưng năm nay em thử làm :D Và rất may là nó thành công ^^